Hepimizin ilgisini çeken cadılar bayramı kabakların oyulduğu, şeker mi şaka mı yapıldığı ve korkutucu kostümlerin giyildiği bir bayramdır. Peki, Cadılar Bayramı hakkındaki tarihsel süreçleri biliyor musunuz?
Halloween yani Cadılar Bayramı İrlanda kökenlidir ve Kelt festivallerinden biri olan Samhain Festivali’ne dayanmaktadır. Samhain "yaz sonu" anlamına gelir. Yani Ketler'de hasat bitimi dönemine denk gelir. Bundan dolayı 31 Ekim gecesinde kışın başlangıcı kutlanır. Bu tarihte Keltler yeraltı dünyasının kapılarının açık olduğuna inanmaktalardı.
Efsaneye göre ölüler o gece, yaşayanların ruhlarını ele geçirmeye ve ölümden sonra yaşama şanslarını sağlamaya çalışırlardı. Yaşayanların tanınmamak için saklanması ya da ölü kılığına girmesi gerekmekteydi. Birçoğu da kılık değiştirerek ölüleri ve ruhları caydırarak uzaklaştırmaya çalışırlardı.
31 Ekim gecesi tepelerde büyük ateşler yakılarak kötü ruhlar kovulurdu. Çünkü ölülerin ruhlarının, yaşayan insanlardan intikam alacağına inanılmaktaydı. Bundan korkan insanlar, kötü ruhları kovmak için ürkütücü kılıklara bürünürlerdi. Bazı istisna durumlar da vardı elbette, her ruh kötü değildi. Ölen akrabalarının da onları ziyaret edeceklerini düşünürlerdi.
İrlandalı göçmenler sayesinde ABD'ye oradan Almanya'ya yayılan Cadılar Bayramı günümüzde tüm dünyaya yayılmış durumdadır.
Cadılar Bayramı Renkleri
Cadılar bayramı denildiğinde neden aklımıza siyah ve turuncu renk geliyor hiç düşündünüz mü? Sizce bunun sebebi balkabağının turuncu olması mı? Üzgünüz sebep bu değil, balkabağı olayına birazdan değineceğiz. Cadılar bayramı denildiğinde siyah ve turuncu rengin çağrışım yapma sebebi de Samhain festivaline kadar uzanmaktadır. Keltler için siyah, yazın ölümünü temsil ederken, turuncu sonbaharda hasat mevsimini simgelemektedir. Bu sebepten dolayı cadılar bayramında ağırlık olarak siyah ve turuncu renkler kullanılmaktadır.
Cadılar Bayramı ve Balkabağı
İçi oyulmuş balkabağına koyulan ışığın şeytanı ve kötü ruhları uzak tuttuğu söylenir. Balkabaklarını oyma geleneği bir İrlanda efsanesine dayanmaktadır. Gelin hep birlikte bu efsaneye bir göz atalım!
Jack O'Lantern ismindeki kötü bir adam öldüğünde cennete girilmesine izin verilmemiştir. Bunun sebebi ise hayattayken şeytanı sürekli kandırmasıdır. Efsaneye göre 31 Ekim gecesi şeytan yeni ruhlar aramak için dünyaya gelir. Bu sırada bir bara giren şeytan Jack ile tanışır. Jack bir içki karşılığında ruhunu ona satacağını söyler ve bunu kabul eden şeytanla içki içmeye başlar. Şeytanın yanında parası olmadığı için kendini paraya çevirir. Fakat Jack bu parayla içkiyi ödemek yerine parayı gümüş bir haçla birlikte cüzdanına koyarak şeytanı oraya hapseder.
Daha sonra şeytanla pazarlık yaparak, eğer on yıl boyunca rahatsız etmezse onu serbest bırakacağını söyler ve anlaşırlar. On yıl sonra şeytan tekrar Jack'in yanına gelir. Ruhunu vermeden önce bir elma yemek istediğini söyler ve şeytan ağaçtan elma toplamaya gider. Bu sırada Jack yine haç işareti ile şeytanı elma ağacına hapseder. Kendini sonsuza kadar rahat bırakacaksa onu oradan çıkartacağını söyler ve şeytan bunu da kabul eder.
Yıllar sonra Jack yaşlanıp öldüğünde Tanrı onu bu yaptıkları yüzünden cennete koymaz. Cehenneme gönderilen adam, cehennemin kapısına geldiği zaman şeytanla anlaşma yaparak buradan kurtulmak ister. Şeytan Jack'i cehennemden kurtaracağını söyler ve tek bir şart sunar; “Cehennem ateşini sonsuza kadar dünyada dolaştıracaksın!“ Jack bunu kabul eder. Şeytandan ışık görevi gören bir parça kömür alır. İçi oyulmuş bir turpun içine bu ateşi yerleştirerek fener olarak kullanır.
Turpun içinde yanan bir kömür parçasının şeytanı ve kötü ruhları uzak tutma gücüne sahip olduğu inancı bu efsaneden türetilmiştir. Yani bir nevi Jack burada, bizden uzak durun anlamı da taşımaktadır. Birçok İrlandalı, Amerika'ya göç ettiğinde bu geleneği de yanlarında götürmüşlerdir. İrlandalılar başta Amerika’da da turp kullanmaya devam etmişlerdir. Fakat Amerika'da turptan çok balkabağı olduğunu görerek gelenekleri sürdürmek için balkabağı kullanmaya başlamışlardır.
Şeker mi Şaka mı?
Amerika'ya yayılan bu gelenek ile yeni bir şey ortaya çıktı, şeker mi şaka mı? Şeker mi şaka mı tarihi, Amerikalıların Cadılar Bayramında kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şeker isteme olayıyla yayılmaya başladı. Giydikleri kostümlerden dolayı komşuları onları tanıyamazsa, şeker ikram etmek zorundalardı. Artık günümüzde hem çocuklar hem de yetişkinler için eğlence haline gelen Cadılar Bayramında insanlar her evin kapısını çalarak şeker toplamaktadır.
Fakat Keltler şeker mi şaka mı olayını kötü ruhları uzak tutmak için yapmışlardır. Yani insanlar birbirlerine şeker vererek ölü ruhları memnun etmeyi amaçlamışlardır. Ya da birbirlerine şaka yaparak kötü ruhları güldürdüklerini bu yüzden de kendilerinden uzak duracaklarına inanmışlardır.
Günümüzde Cadılar Bayramı
Günümüzde özellikle çocuklar ve gençler tarafından yılda bir kez kutlanan Cadılar Bayramı oldukça sevilmektedir. Eskiden bir inanış olan ama şu an eğlence haline gelen bayramda, korkunç ya da komik kıyafetler giyerek cadılar bayramı için partiler düzenlenmektedir. Cadı, vampir, hayalet, şeytan ya da zombi her ne olursa olsun, kostümler söz konusu olduğunda hayal gücünün sınırı yoktur!
Kostümler dışında bir şey daha var o da balkabağı oymak. Yetişkinler, gençler ve çocuklar için Cadılar Bayramının en iyi aktivitesi olan bu kısımda, balkabağı korkunç yüz şekillerinde oyulur ve içine bir ateş koyulur. Bunların yanı sıra, özellikle ABD’de çocuklar ve gençler kılık değiştirerek mahallede ev ev dolaşıp şeker isterler.
Sizin için hazırladığımız yazımızın sonuna geldik. Uslu bir çocuk olursanız cadıları görebilirsiniz, hepinizin Cadılar Bayramı Kutlu Olsun! Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere :)
