Maya ritüelleri kulağa ilginç geliyor değil mi? Din, Mayalılar için önemli bir yere sahiptir. Her olay için ayrı tanrıların olduklarını düşündüklerinden dolayı her tanrı için ayrı ayrı ritüelleri vardır. Ancak az sayıda insan Maya kültüründeki ritüeller hakkında ayrıntılı bilgiye sahiptir.
Peki, nedir bu ritüeller? Öğrenmeye ve şaşırmaya hazır olun! Maya inanışına göre bazı ritüellerde tanrı ve tanrıçalarına armağan için insan kanı, hayvan kanı ve yiyeceklerle onlara kurbanlar sunulurdu. Bazılarında ise bizim tabirimizle yağmur dualarına çıkarak da onlardan yardım talep edilirdi. Bunlarla birlikte Antik Maya'da başka hangi tür inanışlar vardı? Gelin, inceleyelim.
İlk Hasadı Sunmak için Yapılan Maya Ritüelleri
#1 Yağmur Talebi Ritüeli
Mayalarda Chaak kelimesi "yağmur" anlamına gelmektedir. Chaak ritüelleri, Mayaların tanrılardan gerekli miktarda yağmur istedikleri ritüellerdir. Yapılan bu ritüelde, dünyanın merkezini temsil eden bir sunak kurularak, Tanrılara bu sunakta yiyecekler armağan edilmekteydi. Bu yiyecekler Tanrılar için özel olarak hazırlanan farklı hayvan etlerinden oluşuyordu. Bunun yanı sıra, sadece ritüellerde kullanılan kutsal içecekler de Tanrılara sunulmaktaydı. Yapılan bu ritüelin amacı, tanrılarından kuraklık olmaması için yağmur istenmesi olarak yorumlanmaktadır.
#2 T'akunaj Ritüeli
Tanrıları Yum Kaax için yapılan bu ritüel, çiftçiler ilk meyvelerini elde ettikten sonra bunu mısır tarlalarında tanrılarına sunalardı. Mısır, Maya toplumunda çok değerli bir üründü çünkü onlar için yeniden doğuşu simgeliyordu. Büyük ve olgun olarak seçilmiş mısırlar bir yeraltı fırınında koçanlarıyla birlikte pişirilerek, üzerlerine aromalar veren bitkiler yerleştirerek masaya sunu olarak hazırlanırdı. Tanrılar, sunumu tatmaya davet edilir, sunumun ardından ilk meyvelerin özünü tüketmesi için 20 dakika beklenirdi. 20 dakikanın sonunda tanrılarının onları tattıklarına inanan Mayalar, sofradaki tüm yemekleri paylaşırlardı.
Tanrıya Kurban Sunmak için Yapılan Maya Ritüelleri
#3 Kan Alma Ritüelleri
Maya ritüellerinden bir diğeri olan kan alma ritüelleri, kraliyet kanının kutsal kabul edilmesi ile oluşmuştur. Bundan dolayı tanrıya bir kutsal kan sunularak, tanrılar ile kraliyet arasında bağ kurulabileceği düşünülüyordu. Bu tür ritüeller genelde kralın tahta çıkması durumunda yapılmaktaydı. Krallar, her önemli olay ve önemli takvim döngüsü için kan alma ritüelleri gerçekleştirirlerdi.
İnanışlarına göre kan, tanrıların gıdasıydı. Eğer topraklarını kanla sularlarsa daha verimli olacaklarına inanıyorlardı. Genelde insan kurbanları olmaktaydı, fakat bazı dönemler hayvanlar da kurban edilmekteydi. Bu bir insanın veya hayvanın kalbinin çıkarılmasıyla yapılmaktaydı. İnsan kurban edilirken genellikle bir düşman, bir bakire ya da bir köle kullanılmaktaydı. Kalp çıkarma dışında, okla infaz etme veya bir derede boğma gibi ritüelleri de bulunmaktaydı.
Kan alma ritüelleri genellikle, piramitlerin tepesindeki tenha tapınak odalarında yapılırdı. Bu olaylar sırasında kan dökme ritüellerini kutlayan halk törenleri düzenlenir ve onlara katılan kitleler ana piramidin etrafında toplanırlardı.
Cenaze İçin Yapılan Maya Ritüelleri
#4 Ölüm Sonrası Ritüelleri
Ölümden sonra hayatın olduğuna inanan Mayalar, yeraltı dünyasına da inanıyorlardı ve bu nedenle ruhlar için ritüeller yapmaktalardı. Bu yüzden ölen yakınlarını evlerinin zeminlerine gömerlerken, bazı ölenlerin külleri de evlerinin yakınlarında kaplarda tutuyorlardı. Bu ritüeller sayesinde, sunaklar kurarak ölen kişinin, korkunç bir yer olan Xibalba adlı bir yeraltı dünyasından geçmek zorunda olduğuna inanıyorlardı. Yılan şeklindeki yollardan geçerken yolculuklarında onlara rehberlik edecek olan ışığı bulmalarını sağlamak için tanrılarına armağanlar sunuyorlardı. Maya dinine göre ölülerin yolcukları sırasında onlara eşlik etmeleri için yiyecek ve kişisel eşyaları da mezarlarına yerleştirilirdi.
Arınmak için Yapılan Maya Ritüelleri
#5 Arınma Ritüelleri
Saydığımız diğer ana ritüellerden önce oruç tutma, banyo yapma, cinsel ilişkiden kaçınma, günah çıkarma gibi arındırıcı önemler alınmaktaydı. Kötü ruhların kovularak, tanrıların yaşadığı bölgelere girmeden önce arınmaları gerektiklerine inanıyorlardı. Bunun yanı sıra bazı belirli otları yakarak yaptıkları çeşitli tütsüler ile de arındıklarını düşünüyorlardı.
Top Oyunu Maya Ritüeli
#6 Pok-a-Tok
Fedakarlık eylemi olan bu kutsal top oyunu yaşam ile ölüm arasını simgelediği düşünülmekteydi. Yedişer kişilik iki takım, bir duvara yanlamasına tutturulmuş bir çemberin içinden top geçirerek skor kazanmaya çalışıyorlardı. Bazı kaynaklara göre plastikten yapılan bir topla oynanırken, bazı kaynaklara göre ise kurban edilen insanların kafaları, yıldızların hareketini ve evrensel dengeyi sağladığına inanıldığı için bu top oyunu oynarken kullanılırdı. Duvara tutturulmuş çemberin içinden topun geçmesi zor olduğundan oyun bazı zamanlar günlerce sürebilirdi. Top, yan duvarlardan birine yerleştirilmiş bir taş halkadan geçtiğinde puan kazanılırdı. Kaybeden takımın kaptanı kurban edilip, tanrılara sunulurdu.
Hepsi kulağa çok çılgınca geliyor, değil mi? Sizin için hazırladığımız Maya Ritüelleri yazımızın sonuna geldik. Umarız ilginç bulmuşsunuzdur. Bildiğiniz başka ritüeller varsa bizimle yorumlarda paylaşabilirsiniz :)