Budizm hakkında ne kadar bilgiye sahibiz acaba? Bizler de bugün bunu merak edip sizlerle bu konu hakkında konuşalım istedik. Hadi gelin Budizm nedir, nasıl ortaya çıkmıştır, günümüzde Budizm nasıl karşılanıyor gibi sorulara göz atalım!
Budizm’in Kökenleri
Budizm, Buda olarak da bilinen Siddhartha Gautama tarafından kurulan, antik Hindistan'da ortaya çıkan teist olmayan bir din ve felsefedir. Gerçekliği ve insan zihninin gerçek doğasını anlayarak acıyı dindirmeyi amaçlayan bir yaşam biçimi olarak da tanımlayabiliriz. Nepal bölgesinde kraliyet ailesinde dünyaya gelen Siddhartha Gautama, 29 yaşında ayrıcalıklı hayatından vazgeçerek, ruhsal aydınlanma arayışına girdi.
6 yıllık yoğun ruhsal uygulama ve meditasyondan sonra, Siddhartha şu anda Hindistan'da Bodh Gaya olan yerde bir bodhi ağacının altında meditasyon yaparken aydınlanmaya ulaştı. "Uyanmış kişi" anlamına gelen Buda olarak tanındı. Sonrasında ise hayatının geri kalanını başkalarına aydınlanma yolunu öğreterek geçirdi.
Buda'nın Dharma olarak bilinen öğretileri, ıstırabın doğasını ve her şeyin süreksizliğini anlamanın önemini vurgulamaktadır. Acı çekmenin tutku ve bağlılıktan kaynaklandığını, aydınlanmaya giden yolun bilgelik, şefkat ve etik davranış geliştirmeyi içerdiğini öğretmektedir.
Buda'nın öğretileri Hindistan'ın yanı sıra bölgenin ruhani ve kültürel tarihi üzerinde derin bir etkiye sahip oldukları Asya'nın diğer bölgelerine de yayılmıştır. Günümüzde Budizm tüm dünyada uygulanmaktadır. Buda'nın öğretileri, ruhsal uyanış arayışlarında milyonlarca insana ilham vermeye ve rehberlik etmeye devam etmektedir.
Hep bahsettiğimiz Buda nedir peki? Buda’nın ne anlama geldiğini bilmeden Budizm’i anlayamayabiliriz. O yüzden gelin bakalım Buda neymiş?
Buda Nedir?
Budizm'de Buda terimi, aydınlanmaya, şefkat ve acıdan kurtulma ile karakterize edilen bir ruhsal uyanış durumuna ulaşmış kişiyi ifade etmektedir. Buda kelimesi, Pali'nin eski Hint dilinde "uyanmış kişi" veya "aydınlanmış kişi" anlamına gelmektedir.
Budist geleneğine göre, tarih boyunca birçok Buda olmuştur. Ancak en tanınmış ve saygı duyulanı, Budizm'in kurucusu olan Siddhartha Gautama'dır. Buda, Budizm'de bir ilah veya tanrı olarak görülmez. Daha çok acıdan kurtulmanın bir yolunu keşfeden ve içgörülerini başkalarıyla paylaşan bir insan olarak görülür. Budistler Buda'ya bir öğretmen ve rehber olarak bakarlar ve onun öğretilerini kendi yaşamlarında takip etmeye çalışırlar. Bunun yanı sıra tüm duyarlı varlıkların kurtuluşa ulaşmasına yardım etmeye yemin eden birçok başka Buda'da bulunmaktadır.
Kısaca Buda’yı açıkladığımıza göre Budizm nedir konusundan devam edebiliriz!
Budizm ve Temel İlkeleri
Üç bin yılı aşan zengin ve karmaşık bir tarihe sahip olan Budizm, zaman içinde çok sayıda değişim ve gelişime uğramıştır. Budizm'in temel ilkeleri, Dört Yüce Gerçek ve Sekiz Katlı Yol etrafında dönmektedir.
Dört Yüce Gerçek, ıstırabın yaşamın doğal bir parçası olduğunu, ıstırabın şiddetli istek ve bağlılıktan kaynaklandığını, ıstırabın üstesinden gelmenin mümkün olduğunu ve ıstırabın sonuna giden yolun Sekiz Katlı Yol olduğunu belirtir.
Sekiz Katlı Yol, doğru anlayışı, doğru niyeti, doğru konuşmayı, doğru eylemi, doğru geçim yolunu, doğru çabayı, doğru dikkati ve doğru konsantrasyonu içermektedir. Bu ilkeler, bireyleri daha dikkatli ve şefkatli bir yaşam biçimine yönlendirmeyi amaçlamaktadır.
Budizm, Dört Yüce Gerçeğe ve Sekiz Katlı Yola ek olarak süreksizlik ya da geçicilik, benliksizlik ve karma kavramlarını da vurgulamaktadır. Geçicilik, dünyadaki her şeyin sürekli değiştiği ve hiçbir şeyin kalıcı olmadığı fikrini ifade etmektedir. Benliksizlik, kalıcı bir benlik veya ruhun olmadığı ve benliğin sürekli değişen bir süreç olduğu fikrini ifade etmektedir. Karma, eylemlerimizin sonuçları olduğu ve mevcut koşullarımızın geçmiş eylemlerimizin sonucu olduğu fikrini ifade etmektedir.
Budizm ve Üç Ana Dalı
Budizmin 3 ana dalı: Theravada, Mahayana ve Vajrayana'dır.
Theravada Budizmi, ağırlıklı olarak Güneydoğu Asya'da uygulanan Budizm'in en eski ve en geleneksel şeklidir.
Mahayana Budizmi esas olarak Doğu Asya'da uygulanmaktadır. Şefkat fikrini ve bireylerin tüm duyarlı varlıkların yararına aydınlanmaya ulaşmaya çalıştıkları Bodhisattva yolunu vurgulamaktadır.
Vajrayana Budizmi esas olarak Tibet'te uygulanmaktadır. Aydınlanmaya ulaşmak için ritüellerin, mantraların ve diğer ezoterik uygulamaların kullanımını vurgulamaktadır.
Budizm, sanat, edebiyat ve felsefe dahil olmak üzere Asya kültürünün birçok yönü üzerinde derin bir etkiye sahip olmuştur. Aynı zamanda dünyanın diğer birçok yerine yayılmış ve her türden insan için popüler bir ruhani ve felsefi uygulama haline gelmiştir.
Budizm'in benzersiz yönlerinden biri, farkındalık ve meditasyona odaklanmasıdır. Meditasyon, Budizm'de önemli bir uygulamadır. Farkındalığı ve konsantrasyonu geliştirmek için birçok farklı meditasyon biçimi kullanılmaktadır. Farkındalık, yargılamadan veya bağlanmadan mevcut düşüncelerimizin, duygularımızın ve duyumlarımızın farkında olmayı içermektedir. Farkındalık ve meditasyon uygulayarak, bireyler daha büyük bir netlik ve sakinlik duygusu geliştirebilir, olumsuz düşünce kalıplarını ve duyguları bırakmayı öğrenebilirler.
Buda'nın ölümünden sonra, öğretileri birkaç yüzyıl boyunca müritleri tarafından sözlü olarak aktarıldı. Bu öğretiler sonunda Theravada Budizm Okulu’nun temelini oluşturan bir metin koleksiyonu olan Pali Canon'da derlendi.
Budizm’in Yaygınlaşması
Bugün Budizm tüm dünyada uygulanmaktadır. Ayrıca farklı kültürel bağlamlara uyacak şekilde birçok uyarlama ve değişikliğe uğramıştır. Budizm'in Asya dışındaki en iyi bilinen biçimlerinden bazıları, Batı'da yaygın olarak uygulanan Tibet Budizmi, Zen Budizmi ve İçgörü Meditasyonu'dur
Theravada Budizmi, aydınlanmaya ulaşmada bireysel çabanın ve kişisel deneyimin önemini vurgular ve Budizm'in hayatta kalan en eski okuludur. Bugün hala Sri Lanka, Tayland ve Myanmar gibi ülkelerde uygulanmaktadır.
Mahayana Budizmi MÖ 1. yüzyılda Hindistan'da "Büyük Araç" anlamına gelen Mahayana adında yeni bir Budizm okulu ortaya çıkmıştır. Mahayana Budizmi, uygulayıcıların tüm duyarlı varlıkların yararına aydınlanmaya ulaşmaya yemin ettiği şefkatin ve Bodhisattva yolunun önemini vurgulamaktadır. Mahayana Budizmi, Doğu Asya'da oldukça yaygındır. Bu geleneklerin Çin, Japonya, Kore ve bölgedeki diğer ülkelerin kültürü ve felsefesi üzerinde derin bir etkisi olmuştur.
Vajrayana Budizmi aydınlanmaya ulaşmak için mantralar, mudralar ve görselleştirme gibi ezoterik uygulamaların kullanımını vurgulamaktadır.
Tibet Budizmi, Vajrayana Budizminin belki de en iyi bilinen biçimidir. Renkli ve girift sanat eserleri, ayrıntılı ritüelleri ve guru-mürit ilişkisinin önemine yapılan vurgu ile bilinmektedir.
Budizm, sanat, edebiyat ve felsefe dahil olmak üzere Asya kültürünün birçok yönü üzerinde derin bir etkiye sahip olmuştur. Aynı zamanda dünyanın diğer birçok yerine yayılmış ve her türden insan için popüler bir ruhani ve felsefi uygulama haline gelmiştir. Genel olarak Budizm, şefkat, farkındalık, iç huzur ve mutluluk arayışına odaklanan bir yaşam tarzı sunan zengin bir felsefedir. Tarih boyunca sayısız bireyi ve kültürü etkilemiştir. Bugün dünyanın dört bir yanındaki insanlar için ilgili ve anlamlı bir uygulama olmaya devam etmektedir.
